Her yıl 14 Mayıs’ta kutlanan Dünya Çiftçiler Günü, Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonunun kuruluş tarihidir. 14 Mayıs 1984 tarihinden itibaren her 14 Mayıs günü, Türkiye dahil Federasyona üye olan tüm ülkelerde Çiftçiler Günü olarak kutlanmaktadır.

En son yaşadığımız covid-19 ve pandemi, Küresel Ekonomik Krizler, Rusya-Ukrayna savaşı gibi etkenler tarımın ve gıdanın önemini hepimize tekrar hatırlattı. Son yıllarda yaşanan olaylar üretime dönüşü, çiftçiliği, bahçeleri, evlerde ürün yetiştiriciliğini, üreticiliği tekrar hatırlatmış ve canlandırmış gibi gözükse de son 20 yılda Eskişehir’de ÇKS ye kayıtlı çiftçi sayısının %25 oranında azaldığını görüyoruz. Bunun en büyük nedenleri arasında köylerin mahalle olması, köylerde bulunan nüfusun şehirlere göç etmesi, tarım girdi maliyetlerinin yüksekliği, çiftçilik yapan kesimin yaş ortalamasının yüksekliği gibi etkenler gözümüze çarpıyor. Ülke genelinde tarıma yönelik politikaların eksikliği, desteklerin yeterli olmaması, özellikle gençlerin tarımla uğraşmak istememesi de tarımsal üretimin yavaş yavaş terk edilmesine neden oluyor. Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve TÜİK rakamlarına göre Eskişehir’de her ne kadar son 20 yılda ÇKS’ye kayıtlı çiftçi sayısında %25 lik bir düşüş gözükse de 2020’de 23.582 kişi olan çiftçi sayısı %1,04 lük bir artışla 2021 yılında 24.658 kişiye çıkmış durumda.Bu sevindirici bir rakam, ülke genelinde kayıtlı çiftçi sayısının da %1,16 sına tekabül ediyor. Ülkemiz genelinde ise çiftçi sayısında Ordu 127 Bin 380 kişi ile 1.sırada yer alırken, ikinci sırada Konya 88.612 kişi ve üçüncü sırada Giresun 78.797 kişi ile ilk üç sırayı oluşturuyor.

Dünya Çiftçiler Gününü kutlarken şehrimizin tarımsal durumunu da sizlerle kısaca paylaşmak isterim. Her yıl yayınlanan Eskişehir Tarım ve Orman Müdürlüğünün faaliyet raporu ve TÜİK rakamlarına göre Eskişehir tarım alanları olarak ülke genelinde 8.sırada yer alıyor. Seracılıkta ise özellikle Mihalgazi, Sarıcakaya ve Tepebaşı ilçelerinin başı çekmesiyle 11.sırada yer alıyor. Seracılıkta Eskişehir’de halen gidilecek çok yol olduğunu düşünüyor diğer ilçelerde de seracılık üzerine projeler yapılması gerektiğini düşünüyorum. Özellikle tarımsal girdi maliyetlerinin artması ve yerinde üretim söylemlerinin oluşmaya başladığı tarım sektöründe şehrimizde 35 farklı mahallede 982 üretici seralarda üretim yapıyor. Seralarda yapılan üretimler özellikle Roka, Tere, Maydanoz, Taze soğan gibi yeşillik çeşitlerinde Eskişehir’imizin bitkisel üretim olarak ülke üretiminin hem yüzdesel hem sıralama olarak üst sıralarında yer almasını sağlıyor ve ekonomik yönden de üreticilerimize katkıda bulunuyor. Eskişehir’de öne çıkan ve yaygın olarak üretimi yapılan tarımsal ürünlerde Şeker Pancarında ülke üretim sıramasında 1 Milyon 580 Bin tonla,  %8,66 ile 2.sırada, Buğday üretiminde geçtiğimiz yıllara göre görülen düşüşle 390 Bin tonla %2,7 ile 10.sırada, Arpa üretiminde 273 Bin tonla üretimde 6.sırada yer alıyoruz. Yağlık Ayçiceği, Hıyar, Çerezlik Kabak gibi ürünlerle de sıralamaları üst sıraları zorluyoruz. Mihalıççık’ta başlayan kiraz yetiştiriciliğinde ülke sıralamasında %1,56 uretimle ile 15. sırada yer alıyoruz. İlimizde kayıtlı olarak Organik Tarımla uğraşan 16 üretici, İyi Tarımla uğraşan 29 üretici yer alırken, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliğinde Han, Seyitgazi, Mihalıççık ilçeleri başta olmak üzere 53 üreticiyle lavanta, 47 üretici Tıbbi nane, 32 Üretici Kekik, 17 üretici çörekotu yetiştiriciliği ön plana çıkıyor.

Şehrimizin hayvancılık rakamlarına baktığımızda büyükbaş hayvancılıkta geçtiğimiz yıla nazaran %1,8 azalma görülürken ülke sıralamasında 39.sırada, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde geçtiğimiz yıla göre %4,8 lik artışla 15.sırada yer alıyoruz. Büyükbaş hayvancılıkta Tepebaşı, Odunpazarı ve Alpu ilçeleri öne çıkarken küçükbaş hayvancılıkta ise Sivrihisar, Tepebaşı ve Mihalıççık ilçeleri ön plana çıkıyor. Manda yetiştiriciliğinde her ne kadar ilk aklımıza gelen İnönü olsa bile Çifteler manda varlığında ilk sırayı çekiyor, Çifteler, İnönü ve Alpu ilk üç ilçeyi oluşturuyor. Kanatlı ve kümes hayvan yetiştiriciliğinde Seyitgazi ve Tepebaşı, Arıcılıkta Tepebaşı, Odunpazarı ve Seyitgazi öne çıkıyor. Mahmudiye ilçesi ise TİGEM’in varlığı ile atçılık ve tiftik keçisi üretiminde ön planda yer alıyor. Hayvansal ürün üretimlerinde ülke üretiminin Yumurta’da %1,7, Süt %1,1, Bal %0,6, Tiftik %5,1, Kırmızı Et %0,4, Beyaz Et üretiminde %1,2 sini karşılıyoruz.

Eskişehir’imizin kısaca bir tarımsal ürün değerlerine baktıktan sonra tarımda ve hayvancılıkta gideceğimiz çok yol olduğunu görüyor, tüm çiftçilerimizin Dünya Çiftçiler Gününü kutluyor ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün sözlerini hatırlatmak istiyorum; “Milli ekonominin temeli tarımdır. Köylü Milletin efendisidir, Eğer milletimizin büyük çoğunluğu çiftçi olmasaydı, biz bu gün dünya üzerinde olmayacaktık…”