Gazeteciler Bu Sene de 24 Temmuz’da ‘Basın Bayramını’ Kutlayamıyor!

Türkiye’de gazeteciler Basın Özgürlüğü için Mücadele Günü olarak kutlanan 24 Temmuz’a
da baskı, sansür ve tutuklama kıskacında girdi. TBMM’deki gazeteci milletvekillerinden CHP
Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in 24 Temmuz’da açıkladığı 7 aylık basın özgürlüğü
raporuna göre gazeteciler bu yılın ilk 7 ayında 364 kez hakim karşısına çıktı, 18 gazeteci
tutuklandı, RTÜK televizyon kanallarını 22 kez cezalandırdı. 6 Şubat depremi ve seçimler
başta olmak üzere birçok önemli olay ve gelişmede halkın haber alma hakkı için mücadele
veren basın kuruluşları sansür ve karartma kararları ile susturulmak istenirken, gazetecilerin
de soruşturma, gözaltı ve tutuklamalarla, darp ve hukuksuz engellemelerle görevlerini
yapmaları engellendi. Türkiye bu yıl Dünya Basın Özgürlüğü sıralamasında da gerileyerek
180 ülke içinde 165. sıraya düştü.

HABER VE İFADELER TUTUKLAMALARA GEREKÇE

Çakırözer’in hazırladığı Basın Özgürlüğü raporuna göre yılın ilk 7 ayında yaşanan ihlaller
şöyle sıralandı:
TELE 1 televizyon programındaki değerlendirmeleri nedeniyle hedef gösterilen
gazeteci Merdan Yanardağ tutuklandı. 10 yıl 6 ay hapsi istenen Yanardağ 27 gündür
özgürlüğünden mahrum.

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına
alınan gazeteciler Abdurrahman Gök, Beritan Canözer, Mehmet Şah Oruç, Remzi
Akkaya ve Mikail Barut tutuklandı. Ankara merkezli soruşturmalar kapsamında
gözaltına alınan gazeteciler Sedat Yılmaz, Dicle Müftüoğlu, Erol Balcı, Abdurrahim
Tanyeli ve Ramazan Debe hakkında da tutuklama kararı verildi.

Karşı Mahalle muhabiri Sezgin Kartal 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde
gözaltına alınarak tutuklandı. Kartal 160 günlük tutukluluğun ardından tahliye edildi.

Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan, Cumhuriyet Haber Müdürü Can Uğur yaptıkları
haberler nedeniyle birer günlüğüne de olsa cezaevine girmek zorunda kaldı.

Gazetecilik faaliyetleri gerekçe gösterilerek Diyarbakır’da geçen yıl tutuklanan 15
gazeteci 13 aylık tutukluluğun, Ankara’da tutuklanan 9 gazeteci de 7 aylık
tutukluluğun ardından özgürlüklerine kavuşabildiler.

SORUŞTURMALAR DAVALAR BİTMEK BİLMİYOR

Gazeteciler yaptığı haberler, sosyal medya paylaşımları nedeniyle yılın ilk yedi ayında 364
kez hakim karşısına çıktı.

Cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla 49 günlük tutukluluğun ardından 2 yıl 4 ay hapis
cezasına çarptırılan Sedef Kabaş hakkında bu yıl bir dava daha açıldı.

Gazetecilere haber ve fotoğrafları nedeniyle hapis cezaları verildi. BirGün muhabiri
Mustafa Mert Bildircin 11 ay 20 gün, Mezopotamya Ajansı’ndan Ferhat Çelik ve
İdris Yayla 1’er yıl 3’er ay, DW Türkçe Koordinatörü Bülent Mumay 1 yıl 8 ay,
Çağdaş Gazeteciler Derneği Rize Temsilcisi Gençağa Karafazlı haberi nedeniyle 1 yıl
8 ay hapis cezasına çarptırıldı.

BirGün gazetesi politika editörü Gökay Başcan yaptığı haberler nedeniyle yargılandığı
davada 23 ay 10 gün hapis cezası verildi.

Gazeteci Medine Mamedoğlu, Aslıhan Gençay, Ruşen Takva, Oktay Candemir
hakkında haber ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek çeşitli soruşturma
ve davalar açıldı.

2021 yılında görev yaparken gözaltına alınan AFP foto muhabiri Bülent Kılıç
hakkında kamu görevlisine hakaret suçlamalarıyla dava açıldı.

Gerçek Gündem editörü Furkan Karabay 20 bin TL para cezasına çarptırıldı.

Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sinan Aygül hakkında yazdığı bir köşe yazısı
gerekçe gösterilerek hapis cezası istendi.

Kızılay yönecitilerinin kamudan aldığı ihale iddialarını haberleştiren BirGün
Gazetesi’ne 250 bin TL’lik tazminat davası açıldı.

SOKAKTA DAYAK, MECLİS’TE MÜDAHALE…

Gazeteciler tehdit, engelleme ve saldırı altında halkın haber alma hakkı ve basın özgürlüğü
mücadelesi veriyor. Gazeteciler sokak ortasında siyasetçilerin korumaları tarafından saldırıya
uğradı, Meclis’te bile fiziksel müdehaleler ile karşı karşıya kaldı.

Bitlis’in Tatvan ilçesinde belediye ihalelerindeki usulsüzlükleri haberleştiren gazeteci
Sinan Aygül belediye başkanının koruma polisi ve belediye çalışanı tarafından sokak
ortasında öldüresiyle dövüldü.

Çanakkaleli gazeteci Muhammed Yavaş yaptığı haber nedeniyle Ülkü Ocağı Çan İlçe
Başkanının saldırısına uğradı.

Gazeteci Ahmet Kanbal sosyal medya paylaşımı sonrasında Nusaybin Kaymakamı
tarafından tehdit edildi.

Medyascope muhabiri Ali Macit’in İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde AKP’li Meclis
üyesi tarafından darp edilerek çekim yapmasına engel olundu.

Kocaeli Barış Gazetesi Muhabiri Merve Dişli yaptığı haber nedeniyle iktidar partisine
yakın isimlerce tehdit edildi.

Bilecik Yarın Gazetesi sahibi Cafer Elmas, evinin önünde uğradığı silahlı saldırıda
yaralandı.

MHP lideri Devlet Bahçeli‘ye Sinan Ateş cinayetiyle ilgili soru yönelten gazeteci
Yıldız Yazıcıoğlu milletvekillerinin fiziki müdahalesine maruz kaldı.

HABER TAKİBİNE GÖZALTI, DARP, ENGELLEME…

Yılın ilk yarısında 53 gazeteci gözaltına alındı. Gazetecilerin basın açıklamalarını, protestoları
takip etmeleri engellendi.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla Taksim’de düzenlenen yürüyüşü takip eden
gazeteciler Buse Söğütlü, Gaye Şeyma Can ve Berna Şahin gözaltına alındı.

Ekim ayında Meclis’ten geçen dezenformasyon yasası kapsamında gazetecilere
yönelik soruşturmalarda gazeteci Fırat Bulut, deprem haberleri gerekçe gösterilerek,
‘yalan bilgi yayma’ iddiasıyla gözaltına alındı.

Tutuklanan gazeteciler için düzenlenen basın açıklamasını takip eden gazeteciler
Eylem Nazlıer, Pınar Gayıp, Serpil Ünal, Yadigar Aygün, Esra Soybir, Zeynep Kuray
gözaltına alındı.

Cumartesi Anneleri’nin Galatasaray Meydanı’ndaki basın açıklamalarını takip etmek
isteyen gazeteciler her hafta engellendi, gözaltına alındı.

Halk TV programcısı Serhan Asker katılın bir konuğun yorumu, Metin Uca ise bir
ifadesi nedeniyle gözaltına alındı. Emin Çapa 2 tweet’i nedeniyle ifadeye çağrıldı.

Ertan Çıta, Banu Acun, Caner Aktan, Ferhat Çelik, Sema Korkmaz, Dilan Akyol,
Serdar Akinan, Gülşen Koçuk ve Delal Akyüz gözaltına alınan gazeteciler arasında
yer aldı.

DEPREMDE BİLE GAZETECİLERİ SANSÜRLEDİLER

Ülkenin ana gündeminin depremler olduğu dönemde dahi AKP iktidarı gazetecileri
sansürleminin peşine düştü.

250 yurttaşımıza mezar olan Ebrar Sitesi önünde Maraş Belediye Başkanına soru
soran Fox TV muhabiri Gülşah İnce; Maraş’ta T24’ten Gökçer Tahincioğlu,
Malatya’da Halk TV’den Ferit Demir, Hatay’da Anıl Olcan; Diyarbakır’da Ahmet
Kanbal, Adıyaman’da Rabia Çetin korumalarla, güvenlik güçlerince engellendiler.

Adana’da hastanede çekim yapan Evrensel muhabiri Volkan Pekal, Urfa Birecik’te
yıkılan binayı çeken gazeteciler Mahmut Altıntaş ve Sema Çağlak gözaltına alındı.

SEÇİM TAKİBİ DE YASAKLI!

14 Mayıs ve 28 Mayıs tarihlerinde gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği
seçimlerinde muhalefet partileri ve adayları başta devlet televizyonu TRT olmak üzere
basında eşit ve adil imkanlardan faydalandırılmazken, gazetecilerin usulsüzlük iddialarına
ilişkin haber yapması da engellendi.

Seçim günü KRT Muhabiri Sultan Eylem Keleş’in yayın yapması engellenirken,
gazeteci Fatoş Erdoğan fiziki saldırıya uğradı. Gazetecilerin kameraları kırıldı.

Batman’da seçim kutlamaları sırasındaki gözaltıların haberini yapan gazeteci Vedat
Aker gözaltına alındı.

İstanbul Başsavcılığı seçim dönemindeki haber ve yayınlar nedeniyle gazeteciler ile
haber siteleri hakkında soruşturma başlattı.

GAZETECİ ‘SİYASİ YASAK’ VE ‘UZAKLAŞTIRMA’ CEZASI DA GÖRDÜ

Gazeteciler ve basın kuruluşlarını gözdağı vererek sindirmek için örneği görülmemiş
yaptırımlara başvuruldu.

Cumhuriyet yazarları Barış Pehlivan ile Barış Terkoğlu hakkında Milli Savunma
Bakanlığı bakan yardımcıları hakkındaki iddiaları gündeme getiren yazı ve mülakatları nedeniyle açılan davada hapis cezasının yanı sıra ‘siyasi yasak’ da istenmesi dikkat çekti.

Devletin ilaç alımında yolsuzluk iddialarını haberleştiren gazeteci Murat Ağırel
hakkında ise iddialarda ismi geçen AKP‘li siyasetçinin talebi üzerine mahkeme
tarafından tedbir kararı verildi. Ağırel’e “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin
Önlenmesine Dair Kanun” kapsamında verilen tedbir kararında 2 ay boyunca Ayalan
hakkında yazı yazmama cezası verildi.

Öte yandan 2023 yılında youtube yayınları gerekçe gösterilerek gazetecilere
soruşturmalar açılmaya başladı. Gazeteci Canan Kaya hakkında YouTube kanalından
yaptığı deprem yayını gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı.

RTÜK TELEVİZYONLARI KARARTMAKTA ISRARLI!

RTÜK gerçekleri anlatan televizyon kanallarına ceza yağdırmaktan vazgeçmedi. RTÜK yılın
ilk 7 ayında 7 kanalı 22 kez cezalandırdı. TELE 1 televizyonu 3 gün karartıldı. Deprem ve
seçim dönemlerindeki yayınları nedeniyle televizyorlar hakkında incelemeler başlatıldı. Halk
TV, Fox TV, Tele 1, KRT, TV 5, Flaş Haber, HaberTürk ve Sözcü TV hakkında cezalar
verildi. Sadece deprem yayınları nedeniyle Halk TV, Fox TV ve Tele1’e 8 milyon lira para ve
yayın durdurma cezaları kesildi. RTÜK, Merdan Yanardağ hakkındaki dava
sonuçlanmamışken onun sözleri nedeniyle Tele1’e 7 gün ekran karartma cezası verdi.

YOLSUZLUK, USULSÜZLÜK, RÜŞVET HABERLERİNE SANSÜR BİTMEDİ!

Yılın ilk yedi ayında basın özgürlüğünü kısıtlayan temel uygulamalardan biri de erişim
engellemeleri oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve aile bireylerinin yanı sıra, iktidar mensubu
bakan, milletvekili ve belediye başkanları ile bürokratlar kendileriyle ilgili yüzlerce belgeli
habere erişim engeli getirdi. Sadece deprem döneminde tam 340 haber ve internet sitesine
erişim engelli getirildi. Erişim engellerini kamuoyunun gündemine getiren İfade Özgürlüğü
Derneği’nin 2021 ‘EngelliWeb Raporu’nun dahi erişime engellenmesi dikkat çekti. Ekşi Sözlük, Kızıl Bayrak, Alınteri Gazetesi, Yeni Demokrasi Gazetesi ve Yeni Yaşam
Gazetesi sitelerinin aralarında bulunduğu birçok site aylarca erişime engellendi.

SIRA İNTERNET SİTELERİNDE: “KAPATIN GENELGESİ

İnternet sitelerinin Basın Kanunu kapsamına alınmasının ardından, resmi ilanlardan
yararlanma koşullarını düzenleyen yönetmelik Basın İlan Kurumu tarafından
hazırlanarak BİK Genel Kurulu tarafından kabul edildi. Yönetmelik internet haber
sitelerine istihdam ve site haber trafiği açısından karşılanması çok zor yükümlülükler
getirdi. Türkiye genelinde binlerce internet sitesi resmi ilan hakkından mahrum
bırakıldı.

Yönetmelikte ayrıca internet siteleri ve çalışanları hakkında katalog suçlar adı verilen
suçlarla ilgili dava açılması durumunda yargı kararı beklenmeksizin resmi ilan
hakkının askıya alınması ve dava açılan çalışanın 5 gün içinde işten çıkarılması şartı
gibi anti demokratik yaptırımlar da yer aldı.

ÇAKIRÖZER: “BAYRAM DEĞİL, BASKI VE SANSÜR VAR”

Rapor hakkında Çakırözer şu değerlendirmeyi yaptı:
“Gazeteciler bir 24 Temmuz’u daha basın bayramı olarak kutlayamıyor. Ortada
kutlanacak bir durum yok. Tam tersine gazetecinin kaderi bu yıl da tutuklama, göz altı,
soruşturma, dayak ve engelleme oldu. Televizyonlar karartılarak, gazete ve internet haber
siteleri de tazminat davaları ve erişim engelllemeleriyle sansürlenerek susturulmak isteniyor.
Sadece basın özgürlüğü değil, bizlerin halkın haber alma hakkı engelleniyor. Her türlü
baskıya, yasağa sansüre rağmen mesleğini yapan, bizler adına araştıran, sorgulayan
gazetecilere ve basın kuruluşlarına minnettarız. Yurttaşlarımızı onlar ile tam dayanışma içinde
olmaya davet ediyoruz.”