ESOGÜ Hastanesi’nde Glokom Haftası Etkinliği Düzenlendi

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma
Hastanesi’nde “10-16 Mart Glokom Haftası” dolayısıyla glokom hastalığı hakkında farkındalık
oluşturma amaçlı etkinlik düzenlendi.

Etkinliğe Hastane Başhekimi Prof. Dr. Haluk Hüseyin
Gürsoy, Başhekim Yardımcısı Doç. Dr. Pınar Yıldız, Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
öğretim üyeleri Prof. Dr. Hikmet Başmak, Prof. Dr. Tülay Şimşek, Dr. Öğr. Üyesi Onur Özalp ve
Hastane Başmüdürü Ayşe Kırcı ile Tıp Fakültesi öğrencileri katıldı. Açılan stantta hastalar ve
hasta yakınlarına göz içi basıncı ölçümü yapılırken, Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim
Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Tülay Şimşek glokom hakkında bilgilendirici açıklamalarda
bulundu.

Prof. Dr. Tülay Şimşek’in açıklaması şöyle: “Ciddi bir halk sağlığı problemi haline gelen
ve ‘Görmenin Sessiz Hırsızı’ diyebileceğimiz glokom, tüm dünyada 80 milyondan fazla kişiyi
etkilemekte ve bunların yaklaşık 12 milyonunda kalıcı görme kaybı geliştiği düşünülmektedir.
Bu kadar çok insanı etkilemiş olmasına rağmen, araştırmalar gelişmekte olan ülkelerdeki
glokom hastalarının %90’a yakınının hastalıklarının farkında olmadığını göstermiştir. Bu
nedenle önlenebilir körlüğün en önemli nedenlerinden birisi olan glokom hakkında
farkındalığı artırmak ve toplumu bilinçlendirmek üzere, her yıl Mart ayının 2. haftasında
Dünya Glokom Haftası kapsamında tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çeşitli aktiviteler
düzenlenmektedir. Bu yılki Dünya Glokom Haftası etkinlikleri 10-16 Mart tarihleri arasında
yapılmaktadır. Bu konuda Türk Oftalmoloji Derneği Glokom Birimi, toplumun glokom
konusunda farkındalığını artırmak için ülke çapında aktivasyonlar düzenlemekte, hastalığı
tanımlayan yazılı ve görsel eğitim materyalleri dağıtmaktadır. Bu önemli hastalık konusunda
toplumda farkındalık oluşturulması amacıyla, ESOGÜ Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim
Dalı Glokom Kliniği ekibi olarak her yıl Dünya Glokom Haftası kapsamında halkı bilgilendirme
çalışmaları ve glokoma yönelik taramalar yapmaktayız. Glokom, retina gangliyon
hücrelerinde kayıp ve karakteristik görme alanı defektleri ile karakterize bir optik nöropatidir.
Normal göz içi basıncı 10-21 mmHg olup yüksek göz içi basıncı (GİB) glokom gelişiminde en
önemli risk faktörüdür. Ancak GİB 21mmHg altında olduğu halde glokom gelişen hastalar
(normal basınçlı glokom) olduğu gibi çok yüksek GİB’e rağmen glokomatöz hasar gelişmeyen
hastalar da bulunmaktadır (oküler hipertansiyon). Hastalık ileri dönemlere kadar herhangi bir
belirti vermeyebildiği için hastalar son döneme kadar görmelerinde bir farklılık hissetmezler.
Genellikle rutin göz muayenesi sırasında saptanır. Bu nedenle birçok hasta geç dönemde
teşhis edildiği için ciddi görme ve görme alanı kaybı, hatta körlük gelişir. Glokoma bağlı
gelişen görme kaybı geri döndürülemediğinden hastalığın erken tanısı ve tedavisi çok önemlidir. Bunun için düzenli olarak tam bir göz muayenesi yapılması gerekir. Sadece GİB
ölçülmesi glokomun saptanması için yeterli bir yöntem değildir. Çünkü GİB gün içinde
varyasyon gösterir. Ayrıca GİB’in normal sınırlarda olduğu glokom türleri olduğu gibi yüksek
GİB’e rağmen glokom gelişmeyen hastalar da vardır. Göz içi basıncının ölçülmesinin yanında
kornea kalınlığı ölçümü, ön kamara açısı muayenesi, görme siniri ve görme alanı muayeneleri
de yapılarak tanı konulmalıdır. Bu nedenle 40 yaş üzerinde düzenli göz muayenesi yaptırmak
büyük önem taşımaktadır. Aile hekimlerinin hastaları bu konuda bilgilendirerek göz
muayenesine yollaması önemli bir halk sağlığı problemi olan glokomun erken tanınmasını
mümkün kılacaktır. Glokom için risk taşıyan kişilerin daha sık göz kontrolü yaptırması gerekir.
Glokom gelişimi için risk faktörleri; aile öyküsü (birinci derecede akrabalarında glokom olan
kişilerde glokom gelişme riski olmayanlara göre daha fazladır) ırk (siyah ırk ve İspanyollarda
primer açık açılı glokom daha fazla görülür ve daha agresif seyirlidir. Çinlilerde, Eskimolarda,
ve Uzakdoğu ırkında primer açı kapanması glokomu daha yaygındır) ve ileri yaştır (40
yaşından itibaren glokom prevalansı giderek artmaktadır. 40-50 yaş arasında prevalans %1
iken 75 yaşından sonra bu oran %11-23’e kadar çıkmaktadır). Bunların dışında diyabet,
miyopi (primer açık açılı glokom), hipermetropi (primer açı kapanması glokomu), korneanın
ince olması, göz yaralanmaları, uzun süre kortizon kullanımı, kan basıncının yüksek olması,
nokturnal hipotansiyon, diyastolik perfüzyon basıncının düşük olması ve migren gibi bazı risk
faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörlerinden bir veya daha fazlasını taşıyan kişiler,
özellikle ailesinde glokom olanlar daha çok risk altındadırlar. Glokom gelişimini önlemek
mümkün değildir ama glokoma bağlı gelişecek görme kaybı, erken teşhis ve uygun tedavi ile
önlenebilir ve görme sağlığı korunabilir. Glokom tanısı konduktan sonra tedavi için göz
damlaları, laser veya cerrahi tedavi uygulanabilir. Ayrıca glokom hastalarının günlük
yaşamında dikkat etmesi gereken önemli noktalar şu şekildedir: 1. Düzenli egzersiz 2. Günde
5 porsiyon meyve sebze (özellikle yeşil sebzeler, havuç, şeftali) 3. Omega-3 ve 6 alımı 4.
Kolesterol seviyesi düşürülmeli 5. Kilo sağlıklı düzeyde olmalı 6. Horlama, uyku apnesi varsa
tedavi edilmeli 7. Sigara içilmemeli 8. 15 dakika içinde 200 ml üzerinde su içilmemeli 9. Fazla
miktarda kahve tüketilmemeli 10. Kan basıncının özellikle gece aşırı düşük olmasından
kaçınılmalı 11. Aşırı ağırlık kaldırılmamalı 12. Baş aşağı yoga pozisyonları yapılmamalı, sıkı
kravat ve papyon takılmamalı 13. Aşırı nefes gerektiren üflemeli çalgı kullanılmamalı 14.
Uyurken baş biraz yüksek olmalı, glokomatöz hasarın fazla olduğu tarafa yatılmamalı. Sonuç
olarak, glokomun mümkün olan en erken evrede tanınabilmesi için herkesin düzenli göz
muayenesi olması gerekmektedir. Glokom tanısı aldıktan sonra da doktorun önermiş olduğu
tedaviyi aksatmadan kullanmak, düzenli kontrollere gitmek ve sağlıklı yaşam önerilerine
uymak görsel fonksiyonların uzun süre korunmasını sağlayacaktır. Düzenli göz muayenesi
olarak görmenin sessiz hırsızı glokoma dur demek elimizde.”