Derinleşen Yoksulluktan Uzak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Bütçesini Kabul Etmiyoruz!

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Eskişehir Şubesi tarafından TBMM’de görüşülen Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesi ile ilgili bir basın açıklaması yapıldı.

Sosyal hizmetten, emekçiden, kadından, çocuktan derinleşen yoksulluktan uzak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesini kabul etmiyoruz diyen SES Eskişehir Şube Eş Başkanı Bülent Yıldırım Yönetim Kurulu Adına yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi;

“Kamu teşkilatlarının bütçelerini ve içeriğini iktidarın mali ve ekonomik politikalarının değil toplumsal ve kültürel amaçlara yönelmiş politika ve programlarının bir göstergesi olarak değerlendirmek gerekir. Aile ve sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda çalışan emekçileri ve tüm halkı doğrudan ilgilendiren 2024 yılı bütçesi maalesef sosyal hizmet emekçileri ve onların gerçek temsilcisi olan sendikamız dahil edilmeden hazırlanmıştır. Halbuki derinleşen yoksulluğun ve artan hak ihlallerinin kıskacında, alanın emekçileri ve sosyal hizmetlere gereksinim duyan birey ve guruplar için söz konusu bütçe görüşmeleri her zamankinden çok daha fazla önem arz etmektedir.    

Derin yoksulluk canavarının pençesinde yaşam mücadelesi veren halk; bütçeden payını alamamaktadır. Maalesef tablo karamsardır ve bu tablonun mimarlarının 2024 yılı bütçe teklifinde sergilediği özensizlik ve sorumsuzluk ortadadır.

Şimdi biraz daha dikkatli bakalım;

Türkiye nüfusunun yaşlanma eğilimde olduğu ve her geçen gün yaşlı nüfusun artmakta olduğu bilinmektedir. Engelli ve Yaşlı Hizmetlerine ayrılan pay 2022 yılındaki seviyenin altında kalmıştır. Bırakın yaşlanan nüfusun geleceğini planlamayı; mevcutyaşlı nüfusa bile yetemeyen  durumda kalmıştır. Yaşlılarımızın ücretsiz seyahat hakkını bile  gündeme bile almamıştır.

Önceki yıllarda olduğu gibi bu yılki ASHB bütçesinde kadına yönelik bütçenin yeniden tırpanlanarak daha da azaltıldığı görülmektedir. AKP iktidarı daha önce savunur göründüğü toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme yaklaşımından çoktan vazgeçmiştir. Bütçede kadının sadece adı var kendisi yoktur. 2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nde de asıl öncelik kadınların güçlendirilmesine değil ailenin güçlendirilmesine verilmiştir. Kadına Yönelik Şiddetle mücadele bütçede yine göstermelik kalmıştır. Bu durum AKP iktidarı politikalarının Bakanlık bütçesine somut yansımış halidir.

Artan ekonomik yoksulluk madde bağımlılığına rağmen korunmaya muhtaç çocuk sayısının artması beklenirken ASHB bütçe tasarısında ülke nüfusunun ¼ oluşturan çocuklar için sadece %8’lik bir oran ayrılmıştır. Çocuklara yönelik hizmet sunan kurum ve kuruluş sayılarında da artışa gitmemiştir.  Koruyucu sosyal hizmet modellerinden olan kreş, gündüz bakımevleri ve çocuk kulübü açmaması bir yana bu hizmetleri kamudan çıkarma niyetini ortaya koymaktadır.

Çocukların ve dahi ailelerin ihtiyacı olan şey hiçbir ek yardıma, şarta, tespite ihtiyaç kalmadan çocukların beslenme- sağlık- eğitim- spor-kültür sanat ihtiyaçlarının karşılayabilecekleri istihdam ve gelirin teminat altına alınması, ayrıca çocukların temel ihtiyaçlarının karşılanacağı ve tüm çocukları kapsayan ücretsiz kamusal hizmetlerdir. Ücretsiz eğitimdir, okullarda ücretsiz öğünler sağlamaktır, ücretsiz kamu kültür sanat spor etkinlik alanlarıdır.

Çocukların sağlıklı beslenmesi çocuk haklarının en başında gelmektedir. bunun devlet tarafından teminat altına alınması gerekmektedir.  Tüm çocuklara; eğitim kademelerinin tamamında bir öğün ücretsiz yemek sağlanması ile ilgili çalışma ve talepler Meclis çatısı altında da defalarca dile getirilmiştir. ASHB MEB ile birlikte eğitim kademelerinin tamamında, tüm çocuklara bir öğün sağlıklı yemek sağlanması için bütçe ayırmalı, bu konuya dair çalışmalar başlatmalıdır.

İktidar, Sosyal Yardım politikalarına bütçenin % 61  ‘ni ayırmıştır. Bu durum sosyal yardımı hak olmaktan çıkardığının, yardım/lütuf ve bağımlılık ile oy ilişkisi bağlamına yerleştirdiğinin bir göstergesi; derinleşen yoksulluğun kanıtı ve yoksulluğun daha da derinleşeceğinin itirafıdır.Yardım esaslı değil hak temelli sosyal hizmetlerin sunulması gerçeğinden uzaklaşmaya devam etmiştir.

Halkın derinleşen yoksulluktan korumaya çalışmaktan, sosyal haklarını geliştirmekten, çocukları, gençleri korumaktan Sosyal Hizmet Emekçileri için mali ve sosyal haklarını tırpanlamayı hedeflemekten, geçmiş yıllara göre  artan sosyal sorunlar ve halkın ihtiyaçları, beklentilerinden uzak, geçmiş yılların gerisinde içerik ve büyüklükte olan 2024 yılı  Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesine karşın;

İŞ KOLU EMEKÇİLERİ İÇİN TALEPLERİMİZ:

1-İşkolundaki tüm emekçiler için emekliliğe yansıyan yoksulluk sınırı üzerinde temel ücret olmalı, eğitim durumu, hizmet yılı, yapılan işin niteliği, riski, sosyal hizmet tazminatı vb. kriterler eklenerek giydirilmiş ücretler belirlenmelidir.

2- Bütçede personel ödemelerinde personel açığı düşünülerek, kadrolu ve güvenceli istihdamla personel açığının hızlı bir şekilde giderilmesi için ödenek artırılmalıdır. ASDEP, ek ders, sözleşmeli vb. adlar altında çalışma biçimleri kaldırılarak işkolu emekçilerinin güvenceli, kadrolu çalışması sağlanmalıdır.

3- Ağır engelli, çocuk ve yaşlılara hizmet veren yatılı kurumlarda çalışanların ek ödeme oranlarına ilave puan artışı yapılmalı. Benzer koşullarda ve risk altında kadınlara hizmet veren yatılı kurumlarında aynı oranda puan artışından yararlanmaları sağlanmalıdır.

4- Meslek farklılıklarını ve meslek sorumluluk sınırlarını ortadan kaldıran, kişilere görevi ve yetkisi olmayan işlerin yaptırılmasına zemin hazırlayan “sosyal çalışma görevlisi” tanımı ortadan kaldırılmalıdır.

5- Meslek çalışanları mesleklerin sorumluluk alanları ve sınırları çerçevesinde tanımlanmalı, çalışanlara keyfi ve görevleri dışında işlerin yaptırılması engellenmelidir.

6- Yatılı kurumlarda çalışan personelin nöbet ücretleri artırılmalı, yatılı olmayan kurumlarda gerçekleştirilen fazla çalışma ücretlendirilmelidir.

7- İcap nöbetleri ve danışmanlık tedbirleri için ödenen ücretler yapılan işin ve çalışanların emeğini karşılayacak şekilde artırılmalıdır.

8- Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarında mülakat kaldırılmalıdır.

9- Fiilen Genel İdari Hizmetleri sınıfı işlerini yapan yardımcı hizmetler personelinin sınavsız GİHS kadrosuna geçişleri sağlanmalıdır.

10-Çocuk eğiticilerinin kadrosu GİHS’ ten çıkarılarak Sağlık Hizmetleri Sınıfına alınmalıdır.

11- İdarecilik kadrolarına liyakat ve seçim yöntemi ile atama yapılmalı, atama ve yer değiştirme yönetmeliği değiştirilmelidir. Atama ve yer değiştirmelerde hiçbir kurumda olmayan koşul ve kriterler ortadan kaldırılmalıdır.

12- Sosyal Hizmetler risk ve tehdidin yüksek olduğu çalışma alanları olduğundan, sosyal incelemeler, evde hizmet verilmesi gereken durumlar, güvenlik riski olanlara yönelik kurumlarda yapılan çalışmalar sırasında çalışanlara yönelik tehlike ve risklere karşı iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınmalıdır

13- Sosyal hizmetler işkolunda çalışan emekçilerin ikincil travmaya maruz kalma riski oldukça yüksektir. Araştırmalarla ortaya konulan bu bilgi ışığında alanda çalışan emekçilerin çalışma koşulları ve emeklerinin ücretlendirilmesi açısından sübvansiyonel düzenlemelerin derhal hayata geçirilmesini talep ediyoruz.

GENEL TALEPLERİMİZ

1-Sosyal Hizmet alanlarındaki politikalar, sorunları çözmeye odaklı, iktidarın siyasi çıkarlarından arındırılmış ve kapsamlı olmalıdır. Bu alanda yapılacak planlamalarda ekonomik tasarruf ya da kesinti düşünülmemeli, ihtiyaca göre bütçe ayrılmalıdır.

2- Sosyal yardımlarda bir bağımlılık ilişkisi yaratma, rant ve siyasi çıkar hedefi kaldırılmalıdır. Yardım alan vatandaşlara şantaj tehdit gibi söylem ve uygulamalardan vazgeçilmelidir.

3- Bütçe; salgın, deprem, sel gibi olağanüstü dönemler göz önüne alınarak hesaplanmalı; ekonomik krizleri, yoksulluğu önleyici tedbirler alınmalıdır.

4- Ülkemizde büyük bir sorun haline gelen uyuşturucu vb. madde kullanımının artması özellikle bunların küçük yaştaki çocuklara kadar inmiş olmasına yönelik gerekli tüm tedbirler alınmalı ve buna dair önleyici politikalar geliştirilmelidir.

5- Kadına ve çocuğa yönelik şiddete ilişkin önlemlerin alınması için yeterli bütçe ayrılmalıdır.

6- MEB ile birlikte eğitim kademelerinin tamamında, tüm çocuklara bir öğün sağlıklı yemek sağlanması için bütçe ayırmalı, bu konuya dair çalışmalar başlatmalıdır.

7- Toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren bütçe görüşmelerinde sivil toplum örgütlerine, işkolunda örgütlü ve söz konusu alanda çalışan emekçilerin iradi temsilcisi olan sendikalara yer verilmelidir.”