Çakırözer: ”Haberler Yok Ediliyor, Toplumsal Hafızamız Siliniyor!”

CHP basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkının önündeki en büyük
engellerden biri olan ‘haberlere erişim engellerinin’ ortadan kaldırılması için Meclis
araştırması istedi. Son 10 yılda 35 bin haberin engellendiğini, 30 bin habere artık
ulaşılamadığını belirten teklif sahibi gazeteci kökenli Milletvekili Utku Çakırözer,
Erişim engelleri ve ‘unutulma hakkı’ kararları ile Türkiye’nin toplumsal hafızasının yok
edildiğine dikkat çekti. Çakırözer, “Deniz Feneri ve Susurluk soruşturmaları, Nesim
Malki cinayeti, yargıya neşter operasyonu, şarampol operasyonu gibi bir dönem
kamuoyunda deprem yaratan soruşturma ve yargılamalarla ilgili haberlere artık
ulaşılamıyor! Benzer biçimde FETÖ ve Adnan Oktar suç örgütüne ilişkin
soruşturmalarla ilgili haberlere de erişime engelleri ve unutulma hakkı talepleri dikkat
çekmekte! Kamu ilgisi süren, basın arşivlerinde yer almasında kamu yararı bulunan
haberlerin silinmesi Türkiye’nin yakın tarihinin yok edilmesi demektir” dedi. CHP’nin
teklifi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.

AKP’LİLER İSTİYOR GERÇEKLER HAFIZAMIZDAN YOK EDİLİYOR

Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz haftalarda verdiği kararla, ‘kişilik haklarını ihlal
ettiği’ iddiasıyla internet ortamında yapılan yayın içeriğinin çıkarılması veya erişimin
engellenmesini düzenleyen 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesinin iptaline karar
verirken, CHP TBMM’de erişim engelleri için Araştırma Komisyonu kurulmasını istedi.
Önerge sahibi CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer,
erişim engelleri ile Türkiye’nin toplumsal hafızasının yok edildiğine dikkat çekerken,
erişim engelleri konusunda çalışmalar yürüten İfade Özgürlüğü Derneği’nin
çalışmalarından örnekler verdi. Çakırözer, “Türkiye’de 5651 sayılı Kanun’un 9’uncu
maddesi kapsamında son on yılda 35 bin haber erişime engellendi, 30 bin haber
silindi ya da kaldırıldı. 2022 yılı sonundan bahsediyorum. En fazla engelleme 6.500
haberle 2022’de oldu, 5.300 haber de arşivden, internetten kaldırıldı. Aralarında
Cumhurbaşkanı, ailesi, bakanlar, milletvekilleri, valiler, kaymakamlar, hâkimler,
savcılar, bürokratlar gibi üst düzey kamu şahsiyetleri, bazı kamu kurumları ve iktidara
yakın şirketlerin talepleri sonucu verildi bu kararlar. Hepsi gerçek, belgeli ve o
haberlerin hepsi ortak hafızamızdan yok edilmekte, artık bilinmez, okunmaz,
görünmez hâle getirilmektedir” dedi.

YOLSUZLUKLARI, MAFYA BAĞLANTILARI BİLİNMESİN İSTİYORLAR

“ Nedir bu haberler?” diye soran Çakırözer, “Siyasetçilerin, kamu
yöneticilerinin, yakınlarının ve ilişkili olduğu kişi ve gruplara yönelik yolsuzluk, rüşvet,
görevi suistimal, manipülasyon, cinsel istismar, uyuşturucu, mafya, tehdit, şantaj
iddialarını konu alan haberler. O kadar çok ki bu yılın sadece ilk haftasında 688
habere erişim engeli getirilmiş çünkü yolsuzluk, usulsüzlük, siyasetin, yargının
parayla, mafyayla bağlantısı bilinmesin isteniyor. BirGün gazetesinde Timur Soykan
yargıdaki çürümeyi, uyuşturucu kaçakçılarının rüşvet karşılığı nasıl serbest
kaldıklarının haberini yaptı. Hatta işte, bu araştırma önergesinin konusu olan erişim
engelleme kararlarının hâkimlerce para karşılığı verildiğini hem de görevdeki
başsavcının ihbar mektubuyla duyurdu, yirmi dört saat geçmeden erişime engellendi.
Tolga Şardan aynı konuda yargıdaki çürümeye ilişkin haberi nedeniyle önce hapse
atıldı, sonra haberine erişim engeli getirildi” diye konuştu.

ZİNCİRLEME ERİŞİM ENGELLERİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ!

Erişim engellemelerini duyuran haberlere getirilen erişim engellerine de dikkat çeken
Çakırözer, İfade Özgürlüğü Derneği’nin erişim engeli getirilen 2021 raporunu
hatırlattı. Çakırözer, “Erişim engellemesini duyuran haberler de erişime engelleniyor,
zincirleme bir erişim engelleriyle karşı karşıyayız. Bakın, şu elimde tuttuğum rapor
‘Üst Düzey Kamu Şahsiyetlerinin İncinen İtibar, Onur ve Haysiyet Yılı’ 2021 yılındaki
erişim engelleri. Bu da erişime engelli!” dedi.
“ Yani hiç boş durmadan erişim engelleri arka arkaya veriliyor” diyen Çakırözer,
son yıllarda erişim engelleri getirilen haber ve içerikleri şöyle sıraladı:
“Tarikat yurdunda intihar eden gencimiz, Millî Eğitim Bakanlığında Hizbullahçı
kadrolaşma, Kanal İstanbulun geçeceği bölgeden arazi alanlar, İstanbul Büyükşehir
Belediyesine haciz uygulatan şirket, yolsuzluk iddialarına konu Aile Bakanlığı
bürokratlarının terfi haberleri, Erzurum’da bakım merkezinde yaşanan cinsel
istismarlar, konvoyunun önünden sürü geçmesinden rahatsız olan ve sürünün
çobanına ceza kestiren kaymakama dair haberler ve daha yüzlercesi, binlercesi
erişime engelli.”

‘UNUTULMA HAKKI’ KARARLARIYLA HAFIZAMIZ YOK EDİLİYOR

‘Unutulma hakkı’ kararı çıkarılarak haber ve içeriklerin yayım ve arşivlerden
çıkarıldığını ve tamamen yok edildiğini de dile getiren Çakırözer, “Bu çok tehlikeli bir
durum. Kamu ilgisi süren, basın arşivlerinde yer almasında kamu yararı bulunan
haberlerin silinmesi Türkiye’nin yakın tarihinin yok edilmesi demektir. Deniz Feneri
soruşturması, Nesim Malki cinayeti, Susurluk soruşturması davası, yargıya neşter
operasyonu, şarampol operasyonu gibi bir dönem kamuoyunda deprem yaratan
soruşturma ve yargılamalarla ilgili haberlere artık ulaşılamamaktadır. Benzer biçimde
FETÖ ve Adnan Oktar suç örgütüne ilişkin soruşturmalarla ilgili haberlere de erişime
engelleri ve unutulma hakkı talepleri dikkat çekmektedir” dedi.

“HUKUK DEVLETİNE YAKIŞIR DÜZENLEMEYİ BİRLİKTE YAPALIM”

Çakırözer haberlere getirilen erişim engellerine ilişkin basın kuruluşlarının
açtığı ihlal davaları ve CHP’nin yaptığı başvurular sonrasında Anayasa
Mahkemesi’nin verdiği ihlal kararlarını da hatırlattı.
Çakırözer şöyle konuştu:
“Anayasa Mahkemesi erişim engellemeleri konusunda 1 değil, tam 2 kez basın
ve halkın haber alma hak ve özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi, 9’uncu
maddeyi iptal etti. Son olarak, Meclise dokuz aylık bir süre tanıdı. Bu, aslında bizim
için son bir fırsattır. Aslında tekzip sistemi varken, mahkemeler kanalıyla tazminat ve
ceza davaları açılabiliyorken bir sansür niteliğindeki erişim engellemelerine hiç gerek
yoktur ama ‘İlle de yapacağız’ diyorsanız bu araştırma önergemizin kabulüyle bir
Meclis komisyonu kurularak demokratik ve hukuk devletine yaraşır bir düzenlemenin
çerçevesini birlikte belirleyebiliriz.
Türkiye’de basın özgürlüğünün, haber alma hakkımızın korunması,
toplumsal hafızanın yok edilmesinin engellenmesi için sorumluluk hepimizin
omuzlarındadır. Bu nedenle, verdiğimiz önergeye destek çıkılmasını, bir komisyon
kurulmasını ve aslında Türkiye’nin toplumsal hafızasını yok eden… Bakın, burada
yıllar içindeki engellemeler, sadece son birkaç yılın raporları, bunların hepsi
Türkiye’de bilinmesin denilen, okunmasın denilen, görülmesin denilen, erişim
engelleriyle dolu kendileri erişime engelli raporlar. Bu ayıbı eğer ortadan kaldırmak
istiyorsak bu önergemize destek verilmesini talep ediyoruz.”