Patates,soğan..Ya çiftçimiz?

Son günlerde patates ve soğan çuvallarıyla poz verenlere sıkça rastlar olduk.Hiç bir şeyi aslında amacına uygun yapamadığımızı reklamı ve şovu ne kadar sevdiğimizi birkez daha gördük. Amaç neydi,ne oldu?

Tarım Bakanlığı tarafından 81 il valiliğine gönderilen talimatla;Üreticilerimizin elindeki arz fazlası yemeklik patates ve kuru soğanların Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğü tarafından alınması yönünde çalışmalara,kısa süre önce başlanmıştı. Bahse konu yemeklik patates ve kuru soğanlar, İl Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca Valiliklerin gözetiminde, ihtiyaç sahibi tüketicilere Ramazan öncesi ücretsiz dağıtılacaktı,kısa sürede de dağıtımlar başladı.
TMO,Nevşehir ve Niğde ağırlıklı olmak üzere üreticinin elinde kalan tahminen 300 bin ton yemeklik patates ve soğan alımı yapması bekleniyordu,alınan patates ve soğanların satışı yapılmayacaktı, yemeklik patates ve kuru soğan çiftçiden maliyet fiyatına satın alındı!
TMO’nun kilosu 50-60 kuruştan alım yapmasının öngörülüyordu.
Asıl önemlisi..
Ürünlerin tüketilebilir olması,çürümüş, kullanılamaz durumdaki ürünlerin satın alınmayacak olması,sofrada tüketilebilecek kalite ve sağlamlıkta olması gerekiyordu.
Aklımda kalan,1 milyon 300 bin ton patates depolarda filizlenmeye ve çürümeye terk edilmişti ve yüzde 20-30’u yenecek vaziyette idi.
Hükümet bir büyüklük yaptı, salgının tahribatını azaltmak için ihtiyaç sahiplerine patates, soğan ve çeltikten oluşan 2.2 milyon tonluk gıda yardımı yapıyor. Yerinde ve arkasında durulması gereken bir uygulama.
Fakaaat.
Birileride çıkıp bu insani tavrı şovuna malzeme yapıyor.Bir erzak başında sekiz on kişi törenle,alkışlar eşliğinde bir çuval soğanla poz veriyor.İnsani yardım göze sokulamaz,hiç bir sebeple şov malzemesi yapılamaz.Ve hiç kimse amacı insani tavır olan yardımda rencide edilemez.Bir çuval patatesle poz vermek, neyin nesi? Yapmamız gereken çok iş var, çok.
Bu dağın görünen yüzü.

Perde arkası,asıl olayın başrolleri üreticilerimiz. Aynı zamanda çiftçiliğimizin bitmiş durumda olduğu,çiftçiye önem verilmediği dağın
görün(l)meyen yüzü.
Devletin verdiği destek çiftçileri tatmin etmiyor. Çiftçilik öldü, mazot 7 lira, ilaç 300-500 lira. Mahsul üreticinin elinde kalıyor. Işte yönümüzü çevireceğimiz taraf.
Mazot, ilaç, sulama, gübre, elektrik, işçilik çok pahalı. Maliyetler çok yüksek. Çiftçinin eline para geçmiyor. Burada görmemiz gereken durum bu.

Türkiye, gıda fiyatlarında yıllık yüzde 20.6 ya ulaşan artışla Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri arasında birinci sıraya yükselmesinin nedenlerini araştırmak lazım.
Ülkede enflasyon oranı 2020 yılında yüzde 14.6 yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre,meyve ve sebzenin 2020 enflasyon oranı yüzde 33.9.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın Ocak ayında yaptığı ‘halkın enflasyonu’ araştırmasına göre, gıda fiyatlarında Ocak 2020’ye göre yıllık artış yüzde 28.6 oranında kaydedildi. Yapılan araştırmaya göre, geçen yıla göre bu yıl ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 23.4, et-balık fiyatlarında 19.1, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 21.4 oranında artış yaşandı. Bir sene öncesine göre yağ fiyatları yüzde 47.5 oranında artarken, meyve fiyatları yüzde 35.1 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 51.6 oranında artış gösterdi.Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 30.8, diğer gıda fiyatları ise yüzde 10.4 oranında zamlandı.
Tüketiciye yansıyan bu fiyat artışları üreticinin fiyat artırmasından mı, yoksa aracılardan mı kaynaklanıyor?
Çiftçi, üretici fiyat belirleyebiliyor mu?
Tüketicilerin mağdur olmaması için neler yapılmalı?

Görmemiz gereken bu.
Çiftçiler ve üreticilere göre kendileri fiyat belirleyemiyor, aksine zararına satış yapıyor.Görüşüm gıdadaki fiyat artışının enflasyonun üzerinde artmasının nedeni üretimsizlik.
En çok fiyatı artan ürünler tarımla bağlantılı. Türkiye’de gıda fiyatlarının enflasyonun çok üzerinde artmasının temel sebebi ü-re-tim-siz-lik’tir.

Gıda fiyatlarında artış şampiyonları tarım ürünlerinden oluşuyor. İşte bu da, üretimsizlikten oluyor ve bunun sebebi de plansızlık ve programsızlık.
Şüphesiz burada gıda şirketlerinin açgözlülüğü de yadsınamaz. Ancak gerek kurdaki oynaklık, gerek ülkenin ithalata dayanmış olması, bu açgözlülüğe de alan açıyor. Burada yapılması gereken devletin önce uygun şartları oluşturması, tarım üretimini desteklemesi, planlı bir kalkınma modeli uygulaması ve akabinde varlığını denetleyerek hissettirmesidir.
Pırasayı 2 liraya, karnabaharı 50 kuruşa  aracılara, komisyonculara veren üretici/çiftçi ürünlerin fiyatlarının 2’ye, 3’e katlanmasından dolayı suçlanamaz.Köylü aslında para kazanmıyor. Komisyoncu belirler fiyatı. Sonra nakliyecisi gelir, ürün Hal’e gider, orada da artırılır, üstüne kar’ını da koyar. Halden alan pazarcı, satıcı da yüzde 100 artırır fiyatını. Olur size 50 kuruşa köylüden çıkan mal 4-5 lira.Sonuçta köylüde yine hiçbir şey yok, köylüler para kazanmıyor.
Köylünün masrafı da çok.Su, elektrik zaten artıyor. 60 liraya alınan gübre olmuş 160 lira. Mazot desek zaten, neredeyse her ay artıyor. Üstüne bir de makineleri de çok pahalı.
Köylüler traktördeki fiyat artışına nasıl yetişsin?Kredi veriliyor, borçlandırılıyor.

Başka…?
Tohumlar hep ithal. Hep dışarıdan alınıyor,yerli tohum bırakılmadı. Olan yerli tohumun da verimi az. Yerli tohum alınırsa verimsizlikten, mazot parasını bile karşılayamazlar. Onlar ithal tohum almaya itiliyor. Sonra da tabi ki dışarıya bağımlı olduk diyoruz..
Üreticinin elinde mal da çok kalıyor. Komisyoncular almıyor,döküyorlar.Bir denetim, düzenleme olmayınca aynı ürün çok ekiliyor, üretimi çok oluyor. Bu hem ürünün fiyatını düşürüyor hem de malın ellerinde kalmasına neden oluyor. Aslında kenevirde, haşhaşta yapılan üretim düzenlemesi bütün ürünlerde yapılmalı.
Aslında hepimiz çok iyi biliyoruz ki,satamayan, malı elinde kalan çok çiftçi var.
Taşlar yerine otursa,ne köylüde ürün kalır,ne bu ürün dağıtılır,nede enflasyon artar.Daha önemlisi zengin kaynaklarımızla tam bir tarım ülkesi oluruz.Unutmayalım yeni dünya düzeni Tarım üzerine.

Herşey gönlünüzce olsun.